Τα Πετράλωνα (ή Πέτρινα Αλώνια) οφείλουν την ονομασία τους στις πέτρες που γέμισαν τις αλάνες της περιοχής, προκειμένου να γίνει εξομάλυνση του δύσβατου εδάφους. Αποτελούσαν ανέκαθεν μία εργατική συνοικία. Δεν είναι λίγα τα εργοστάσια (ελαφράς βιομηχανίας) και οι βιοτεχνίες που λειτουργούσαν στην περιοχή, ήδη από τη δεκαετία του 1870.
Το πρώτο εργοστάσιο που εγκαταστάθηκε στην οδό Πειραιώς το 1876 ήταν της Σοκολατοποιίας Παυλίδη. Το τμήμα παραγωγής του εργοστασίου συνέχισε να βρίσκεται εκεί μέχρι τις πολύ πρόσφατες δεκαετίες. Σήμερα, στην τοποθεσία στεγάζεται το εμπορικό τμήμα της σοκολατοποιϊας, η οποία πλέον αποτελεί θυγατρική της πολυεθνικής «Kraft Foods».
Παρόλο που ο «Παυλίδης» ήταν το πρώτο εργοστάσιο που λειτούργησε στην ευρύτερη συνοικία, εντούτοις ο κύριος πόλος έλξης εργατικού πληθυσμού στην περιοχή ήταν το εργοστάσιο παραγωγής καπέλων του Πουλόπουλου που εγκαταστάθηκε στα σύνορα Πετραλώνων και Θησείου το 1894, παράλληλα με την σιδηροδρομική γραμμή Αθηνών-Πειραιώς. Περίπου συγχρόνως με τον Πουλόπουλο λειτούργησε και το πιλοποιείο του Αντζακα στα Άνω Πετράλωνα στο ύψος της οδού Φυλασίων. Και τα δύο εργοστάσια τερμάτισαν τη λειτουργία τους μέσα στη δεκαετία του 1940. Το κτίριο του Πουλόπουλου περιήλθε το 1994 στην ιδιοκτησία του δήμου Αθηναίων και από τότε λειτουργεί ως πολιτιστικό κέντρο «Μελίνα Μερκούρη».
Άλλα εργοστάσια που υπήρχαν στην περιοχή ήταν παραγωγής λαμπτήρων «OSRAM» και «LUX», η φαρμακοβιομηχανία «ΚΟΠΕΡ» και το εργοστάσιο πλαστικών «Σοπέογλου».
Πλήθος επίσης βιοτεχνιών λειτούργησαν κατά καιρούς στα Πετράλωνα. Από αυτές ξεχώρισαν ένα σκαγοποιείο στην γωνία Δημοφώντος και Κοίλης που παρασκεύαζε σκάγια για κυνηγετικά όπλα, και η φανελοποιϊα «Palco» που λειτούργησε μέχρι τις μέρες μας ,πριν μεταφερθεί αλλού.
Χωροταξικά τα Πετράλωνα διασχίζονται από τις γραμμές του ΗΣΑΠ, οι οποίες διαχωρίζουν την συνοικία σε Άνω και Κάτω Πετράλωνα. Τα τελευταία βρίσκονται ακριβώς πάνω από την οδό Πειραιώς με πιο χαρακτηριστικό σημείο αναφοράς τον μεγάλο πεζόδρομο με τον ποδηλατόδρομο παράλληλα στις γραμμές του τρένου. Η πρόσβαση εκατέρωθεν πραγματοποιείται μέσω τριών πεζογεφυρών, μίας πέτρινης, μίας σιδερένιας και μίας σύμμικτης.
Τα Άνω Πετράλωνα έχουν ως χαρακτηριστικά σημεία αναφοράς τους τον λόφο του Φιλοπάππου, την οδό Τρώων και την Πλατεία Μερκούρη, τοποθεσίες που έχουν γνωρίσει τα τελευταία χρόνια σημαντική ανάπτυξη της νυχτερινής ζωής κυρίως με τη μορφή της εστίασης (μεζεδοπωλεία), χωρίς να λείπουν και τα μπαράκια. Αξιοσημείωτη είναι επίσης και η άνοδος της εμπορικής αξίας των ακινήτων στα Άνω Πετράλωνα λόγω γειτνίασης με το Ιστορικό Κέντρο και την Ακρόπολη. Ιδιαίτερα συμβολή στην άνοδο αυτή είχε επίσης και η νέα δυνατότητα επένδυσης σε ακίνητα με τη μορφή της βραχυχρόνιας μίσθωσης (Airbnb).
Η συνοικία (ιδιαίτερα στα Κάτω Πετράλωνα) θεωρείται ιδιαίτερα πυκνοκατοικημένη. Ανέκαθεν οι συντελεστές δόμησης ήταν υψηλοί. Λίγα κτίρια και κατοικίες έχουν απομείνει και χαρακτηρίζονται ως διατηρητέα-ες. Γενικότερα, τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι κάτοικοι δεν διαφέρουν από αυτά των κατοίκων άλλων συνοικιών της Αθήνας. Συχνό φαινόμενο αποτελεί η άνοδος της στάθμης των υδάτων στον σταθμό του ΗΣΑΠ από τη μεριά των Άνω Πετραλώνων σε μέρες που σημειώνονται έντονες βροχοπτώσεις, γεγονός που δυσχεραίνει σημαντικά την πρόσβαση στον σταθμό και δημιουργεί κινδύνους για την ασφάλεια των διερχόμενων.
Ωστόσο τα Πετράλωνα είναι ομολογουμένως μια περιοχή που συνδυάζει άριστα ποιότητα ζωής, προσβασιμότητα σε συγκοινωνίες και κέντρο μαζί με προτάσεις εξόδου. Και γι αυτό είναι και περιζήτητη!
Petralona Online 